AYÇİÇEK YAĞI

Ayçiçek yağı, ayçiçeği bitkisinin tohumlarından presleme, özütleme gibi işlemlerden geçirildikten sonra rafine edilerek elde edilen berrak, sıvı bir yağdır. Ülkemizde en çok kullanılan bitkisel yağlardan biri olan ayçiçeğik yağının hammaddesi olan ayçiçeği bitkisi Fransa, Macaristan, Romanya, Bulgaristan, İspanya ve İtalya, Ukrayna ve Rusya gibi nispeten ılıman olan yerlerde yıllık olarak yetiştirilir. Ayçiçeği yağı, ağırlıklı olarak İspanya, Almanya, Fransa, İtalya, Romanya ve Birleşik Krallık'ta tüketilmektedir. Ayçiçeği tohumları %45 oranına kadar ayçiçek yağı randımanı verebilir.

Ayçiçek yağının çıkartılması genel olarak iki aşamada gerçekleştirilmektedir. İlk aşama uskurlu preslerin (çıkartıcılar) kullanılması ile mekanik çıkartma işlemidir. Presleme aşamasında elde edilen ürün %15–%20 yağ ihtiva etmektedir ve solvent ile çıkartma işlemine tabi tutulur . Presleme vasıtasıyla elde edilen yağlar solvent çıkartması ile elde edilen yağlardan daha iyi kaliteye sahiptir. Bununla birlikte, her iki yağ depolanmadan evvel harmanlanmaktadır.  Presli yağlar bazen solvent çıkartmalı yağlardan ayrı olarak satılmaktadır.

Ayçiçek yağı, E vitamininin en iyi doğal besinsel kaynaklarından biridir. Ayçiçek yağı fındık, yer fıstığı, zeytinyağı, soyafasulyesi, mısır ve kanola yağı gibi diğer kaynaklara nazaran daha çok E vitamini içerir. E vitamini antioksidan etkisi olan bir vitamindir ve yağları, proteinleri ve hücreleri oksidatif hasara karşı korur. Gerekli miktarda E vitamini tüketimi bağışıklık sistemini güçlendirir ve kalp hastalıkları riskini azaltır.

Ayçiçek yağı doymamış yağ asitleri bakımından zengindir ve esas yağ asitlerinin (vücudun üretmediği Omega 3'ten Omega 6'ya kadar) bir kaynağıdır. Bu yağ, yüksek seviyede E vitamini içermekte olup hiçbir besinsel kolesterol içermemektedir. Linoleik asit (Omega 6 yağ asitleri) normal kan kolesterolü konsantrasyonlarının devamlılığının sağlanmasında katkıda bulunur. Esas yağ asitleri (Omega 3 ve Omega 6 yağ asitleri) çocukların normal büyümesine katkıda bulunan yağ asitleridir. E vitamini lipitleri, proteinleri ve oksidatif hasarlara karşı DNA'yı korur.

 

Ayçiçeği yağı kızartmalarda, pişirilen yemeklerde ve soslarda kullanılabilir.

Ayçiçek yağı yüksek çoklu doymamış ve yüksek doymamış yağ oranları ile diğer yağlardan ayrılmaktadır. Ayrıca E vitamini bakımından zengindir.